واریس دوران بارداری چیست؟
عروق واریسی که در دوران بارداری ظاهر میشوند، می‌توانند باعث ناراحتی، درد ضربان‌دار، گرفتگی عضلات و تورم شده و منبع نگرانی بیشتری برای مادران باردار باشند. بیایید ببینیم آنها چه هستند، چه عواملی باعث ایجاد عروق واریسی در دوران بارداری میشوند؟ و چطور عروق واریسی زمان بارداری درمان میشوند؟
واریس چیست؟
عروق واریسی رگهای پیچ خورده، بنفش مایل به آبی و بیرون زدهی پا هستند که زیر پوست برآمده میشوند. نقش سیاهرگها بازگرداندن خون بدون اکسیژن به قلب است. در وریدهای سالم، دریچه‌های یک طرفه در امتداد دیواره‌های داخلی آنها قرار دارند و اجازه می‌دهند خون تنها در یک جهت جریان یابد. وریدهای واریسی زمانی ایجاد میشوند که دریچه‌ها از کار بیفتند و اجازه دهند خون از طریق دریچه معیوب به عقب نشت کند که به آن نارسایی وریدی می‌گویند. خون در این بخش معیوب رگ جمع میشود و باعث بزرگ شدن و برآمدگی آن در سطح پوست میشود.
علائم واریس چیست؟
- سنگینی و احساس ضربان
- درد
- خارش و اگزما در ساق پا
- تورم در ناحیه پاها
- گرفتگی عضلات در شب
- سندروم پاهای بی قرار یا احساس “خزیدن حشره” در پاها
چرا افراد در دوران بارداری دچار واریس میشوند؟
بارداری و تغییرات هورمونیِ مرتبط با آن هم میتواند رگهای واریسی قبلی را تشدید کند و هم باعث ایجاد رگهای واریسی جدید شود. یک نوزاد در حال رشد و در کنار آن جفت و رحم می توانند فشار زیادی بر وریدهای لگن وارد کنند. متخصص عروق یا سونوگرافیستهای عروقی، سونوگرافی را روی رگهای پا انجام می دهند تا منشا عروق واریسی را شناسایی کنند و در نهایت بتوانند علت اصلی را درمان کرد. مشکل ورید در پاها اغلب میتواند به وریدهای لگن بازگردد؛ حتی اگر بیمار علائمی را در ناحیه کشاله ران مشاهده نکرده باشد.
آیا میتوان از واریس در دوران بارداری پیشگیری کرد؟
متأسفانه اگر از لحاظ ژنتیکی مستعد باشید، نمیتوان برای پیشگیری از واریس کاری انجام داد. با اینحال، اقداماتی وجود دارد که میتواند پیشرفت آنها را کاهش داده یا علائم را کم کند. لطفا قبل از انجام هر یک از موارد زیر در دوران بارداری با پزشک خود مشورت کنید.
- در طول روز از جورابهای واریس استفاده کنید. این جورابها به فشرده‌سازی و حمایت از دیواره سیاهرگ کمک میکند و در نتیجه جریان خون را تسریع کرده و فشار خون وریدی را معکوس میکند. همچنین، از پمپ ماهیچه ساق پا پشتیبانی میکند، تخلیه لنفاوی را بهبود بخشیده و از تورم جلوگیری میکند.
- از نشستن یا ایستادن طولانی مدت خودداری کنید. سعی کنید حداقل درهر ساعت یک بار تحرک داشته باشید.
- شیوه زندگی سالم را حفظ کنید.
- پاها را بالاتر از قلب قرار دهید تا از نیروی جاذبه برای کمک به جریان خون استفاده کنید. این موضوع میتواند به تسکین تورم و درد کمک کند.
آیا واریس بارداری خطرناک است؟
رگهای واریسی به ندرت باعث ایجاد مشکلات جدی برای سلامتی در دوران بارداری میشود. با این حال، وریدهای واریسی می توانند باعث ترومبوز ورید عمقی (DVT) یا ترومبوز ورید سطحی (SVT) شوند.
DVT در دوران بارداری احتمالاً جدیترین عارضه است. اگرچه غیرمعمول بوده، اما یکی از علل اصلی ترومبوز در زنان در نظر گرفته میشود و اگر لخته‌ها به ریه‌ها بروند، می‌توانند باعث تهدید زندگی فرد شوند. وریدهای واریسی میتواند یک بیماری پیشرونده باشد و با گذشت زمان حتی پس از بارداری بدتر شود.
بیماران مبتلا به وریدهای واریسی شدید (یا نارسایی مزمن وریدی) ممکن است علائم بدتری مانند تغییر رنگ پوست (هیپرپیگمانتاسیون)، ضخیم شدن پوست ساق پا یا مچ پا (لیپودرماتواسکلروز) و شکستن سد پوستی که تبدیل به زخم وریدی میشود، را تجربه کنند.
آیا واریس ناشی از بارداری خود به خودی از بین میروند؟
پس از بارداری، مقداری از فشار روی رگ ها کاسته میشود؛ به همین دلیل ممکن است به نظر برسد که رگها از بین رفته‌اند یا در حال بهبود هستند. با این حال، هنگامی که دریچه‌های داخل رگهای خونی آسیب ببینند، خود را ترمیم نمیکنند و درمان دارویی لازم است.
چگونه عروق واریسی ناشی از بارداری را درمان کنیم؟
وریدهای واریسی باید بعد از زایمان درمان شوند. طیف وسیعی از درمان‌های غیر تهاجمی از جمله لیزر درون وریدی (EVLA)، اسکلروتراپی هدایت‌شده با اولتراسوند، چسب پزشکی VenaSeal و از بین بردن عروق با استفاده از فرکانس رادیویی موجود است.
